فصل گاوبانگی از اوایل شهریورماه تا نیمه مهرماه، ادامه دارد.
در این دوره مرال‌های نر با برآوردن آوایی بلند مرال‌های ماده را به مراسم جفت گیری و مرال‌های نر را به مبارزه دعوت می‌کنند. این صدا بسیار بلند است و از فواصل بسیار دور هم شنیده می‌شود و به دلیل شباهتش به صدای گاو به گاوبانگی شهرت پیدا کرده است.
ماده‌ها با شنیدن صدای گاوبانگی از دل جنگل‌ها بیرون می‌آیند و برای جفت گیری به چمنزارها می‌آیند. البته این کار باعث می‌شود تا مرال‌ها در دیدرس شکارچیان قرار بگیرند و به راحتی شکار بشوند. نرهای دیگری هم که صدای گاوبانگی را شنیده‌اند برای مبارزه و شکست رقیب و تعیین قلمرو به چمنزار می‌آیند. بین نرها اغلب جنگ‌های شدیدی در می‌گیرد که گاهی به فرار نر ضعیف‌تر و گاهی به زخمی شدن شدید یا حتی مرگ یکی از نرها منجر می‌شود. نری که پیروز مبارزه شده و قوی‌تر بوده می‌تواند جفت‌گیری کند و حد و حدود قلمرو خود را تعیین کند. همچنین اگر مرال نر صدای گاوبانگی مرال نری غریبه را داخل قلمرویش بشنود به سرعت به آن سمت می‌رود تا او را از قلمرویش بیرون کند. گوزن قرمز خزر که بیشتر به نام مرال شناخته می‌شود یکی از گونه‌های گوزن قرمز است و همان طور که از نامش هم مشخص است در حاشیه دریای خزر یا کاسپین زندگی می‌کند. این گونه از گوزن در مناطق جنگلی بین دریای سیاه و دریای خزر و به ویژه جنگل‌های هیرکانی امتداد دریای خزر ایران زندگی می‌کنند. مرال یا گوزن قرمز خزری گاهی به نام‌های گوزن نجیب یا گوزن قرمز شرقی هم نامیده می‌شود. مرال‌ها از گونه‌های تحت حفاظت در جنگل‌های شمال هستند و نسل آنها به دلیل شکارهای غیرقانونی و بی رویه و تخریب زیستگاه به شدت در معرض خطر نابودی قرار دارد.
مرال یا گوزن قرمز خزری در جنگل‌های هیرکانی جنوب دریای خزر از شمال غرب تا جنگل‌های ارسباران و از شمال شرق تا بخش‌هایی از خراسان شمالی زندگی می‌کنند. همچنین از جمله جنگل‌های مشهوری که سکونتگاه مرال‌هاست می‌توان به مناطق جنگلی هزارجریب بهشهر و نکا، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت شده البرز مرکزی اشاره کرد. مرال بالغ حدود ۱۳۷ سانتی متر قد دارد و وزنی بین ۲۳۰ تا ۳۲۰ کیلوگرم پیدا می‌کند. یکی از مشخصه‌های
مرال‌ها، شاخ‌های بلند و محکم آنهاست که طولی حدودا ۱۲۰ سانتی متر دارند. مرال‌ها در فصل گاوبانگی جفت گیری می‌کنند و پس از طی دوره بارداری حدودا ۸ ماه در فصل بهار یک یا دو نوزاد به دنیا می‌آیند.
اما یکی از مهم‌ترین مخاطرات و تهدیدات این سال‌ها در فصل گاوبانگی برای مرال‌ها که اصلی‌ترین اِخلال را برای جفت‌گیری آنها ایجاد می‌کرد، برپا کردن تورهای گردشگری و گشت و گذار عده‌ای تحت عنوان و نام گردشگر حیات وحش در این مناطق بود.
خوشبختانه در سال‌های اخیر با فرارسیدن فصل گاوبانگی اقدامات خوبی در جهت محافظت از این گونه در حال انقراض صورت گرفته است که از آن جمله می‌توان به برپایی چادرهای محیط‌بانی و افزایش محیط‌بانان در مناطق اصلی گاوبانگی اشاره کرد.
اکنون رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست مازندران در تازه‌ترین اظهارات خود گفته است که ورود هرگونه تور‌های گردشگری و طبیعت گردی به زیستگاه‌های مرال ممنوع شده است.
کوروس ربیعی رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست مازندران گفت: فصل گاوبانگی یا جفت‌گیری مرال آغاز شده است و به همین دلیل ورود هرگونه تور‌های گردشگری یا خودرو‌های آفرود به زیستگاه‌های مرال ممنوع است.
او افزود: فصل گاوبانگی و جفت‌گیری مرال‌ها به طور معمول تا پایان نیمه اول مهرماه ادامه دارد و محدودیت تردد و حضور افراد در زیستگاه‌های مرال نیز تا همین مدت ادامه خواهد داشت. ربیعی تصریح کرد: گروه‌های محیط بانی از دو هفته قبل در مناطق حساس و زیستگاه‌های مرال مستقر و چادر‌های حفاظتی را برپا کرده‌اند و با ورود هرگونه تور‌های گردشگری برخورد قانونی خواهند کرد.
ربیعی ادامه داد: مناطق هزارجریب بهشهر، نکا، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت شده البرز مرکزی از مهم‌ترین زیستگاه‌های مرال در استان است و بر اساس برآورد جمعیتی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ راس مرال اکنون در این زیستگاه‌ها زندگی می‌کنند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست مازندران برخی تشکل‌های زیست محیطی و افرادی از جوامع بومی محلی برای مشارکت در حفاظت از مرال‌ها و سرشماری آنان با این اداره کل همکاری می‌کنند.
مرال یا گوزن‌های قرمز بزرگترین گوزن ایرانی و گونه‌های حمایت شده است که در جنگل‌های شمال، شمال غرب، ارسباران، شمال شرق و بخش‌های از خراسان شمالی زندگی می‌کنند.
فصل گاوبانگی که اهالی آن را وِرزا چِمِر هم می‌گویند زمان جفتگیری گوزن‌ها است که در آن گوزن‌های نر برای تعیین قلمرو به جنگ با دیگر نر‌ها می‌روند و با ایجاد صدا، علاوه بر خراج کردن گوزن‌های نر مهاجم، گوزن‌های ماده را در محدوده قلمرو خود جمع می‌کنند.
رییس پارک ملی گلستان نیز در این باره گفت: فصل گاوبانگی مرال‌های نر، هر ساله از اواسط شهریور برای تعیین قلمرو خود و جفت یابی آغاز می‌شود.
مهدی تیموری افزود: مدت زمان ۴۰روزه‌ای که در آن گوزن‌های نر با سردادن بانگ‌های بلند و بروز رفتار‌های خاص ماده‌ها را به سوی خود می‌کشانند و همچنین نر‌های دیگر را از آمدن به قلمروشان می‌رانند به فصل گاوبانگی معروف است و این فصل یکی از جذاب‌ترین زیبایی‌های حیات وحش قلمداد می‌شود.
وی، جمعیت فعلی مرال‌های قرمز در پارک ملی گلستان را بیش از ۶۰۰ راس عنوان کرد.
پارک ملی گلستان بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین پارک ملی کشور با مساحت ۹۱هزار و ۸۹۵هکتار در شهرستان گالیکش در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی واقع است که در سال۱۳۵۴ به سبب داشتن هزار و ۳۵۰گونه گیاهی و ۳۰۲گونه جانوری به عنوان ذخیرگاه زیست کره در زمره ۵۰ذخیرگاه بیوسفری (زیست محیطی) جهان در لیست یونسکو ثبت شد.
این پارک زیستگاه گونه‌های جانوری مختلفی از جمله مرال قرمز به عنوان یکی از بزرگترین انواع گوزن حمایت شده به‌شمار می‌آید که هر ساله بر اساس غریزه و شرایط محیطی از میانه شهریور ماه به مدت ۴۰روز با سردادن صدا‌هایی خاص به دنبال تثبیت قلمرو و جفت‌گیری از میان مارال‌های ماده است.